Chcąc zabezpieczyć swój smartfon, trzeba wyposażać go wyłącznie w
najlepsze aplikacje i odpowiednio skonfigurować. W poniższym materiale
znajdziesz dziesięć najbardziej istotnych porad, które pomogą ci chronić
telefon z systemem Android.
Smartfony gromadzą mnóstwo danych,
które nie powinny trafić w cudze ręce. Chodzi m.in. o takie informacje,
jak login i hasło do konta pocztowego czy chociażby do Facebooka. Oprócz
tego nie wszystkie zdjęcia czy notatki są przeznaczone dla osób
trzecich. Korzystając z poniższych porad, zabezpieczysz swoje dane przed
niepożądanym dostępem, zablokujesz wirusy atakujące system Android i
ochronisz swoją sferę prywatną podczas korzystania ze smartfona.
Ochrona przed szpiegostwem i wirusami
Niebezpieczeństwo
ze strony groźnych wirusów działających w środowisku Android stale
wzrasta. Wprawdzie liczba odmian szkodników, które atakują smartfony,
jest nadal o wiele niższa od liczby wirusów szerzących spustoszenie w
pecetach, lecz warto już teraz zabezpieczyć swój telefon komórkowy przed
cyfrowymi intruzami.
1. Pobieraj aplikacje tylko z oficjalnego sklepu
Większość
wirusów smartfonowych rozprzestrzenia się przez zarażone witryny i
nieoficjalne sklepy internetowe marnie kontrolowanych firm trzecich.
Pozyskując aplikacje tylko z oficjalnej platformy Google Play Store,
unikasz sporego ryzyka. Wprawdzie także w Google Playu trafiały się
zainfekowane aplikacje, jednak stanowiły wyjątki na tle szerokiej oferty
oprogramowania.
Wgrywanie aplikacji z nieoficjalnych źródeł jest
i tak domyślnie zablokowane. Aby to sprawdzić, przywołaj menu
Ustawienia | Zabezpieczenia. Upewnij się, że pole wyboru Nieznane źródła
nie jest zaznaczone.
2. Zainstaluj program antywirusowy
Do
programów antywirusowych obsługujących środowisko Android należy m.in.
Lookout Security & Antivirus. Obchodzi się oszczędnie z zasobami
systemu, a ponadto nie obciąża zanadto baterii. W bezpłatnej wersji
zapewnia wszystkie funkcje ochrony antywirusowej. Automatycznie sprawdza
instalowane lub aktualizowane aplikacje Androida na obecność
szkodliwego kodu. Oprócz tego bada wszystkie aplikacje zainstalowane w
smartfonie.
3. Wgrywaj aktualizacje
Niekiedy wystarczy
jedno dotknięcie niewłaściwego linku, aby usunąć całą zawartość
smartfona. Przyczyną tego jest kod USSD (Unstructured Supplementary
Service Data) osadzony w witrynie internetowej. Kody tego typu to
polecenia serwisowe implementowane indywidualnie w poszczególnych
modelach smartfonów przez ich producentów i operatorów sieci
komórkowych. Za ich pomocą serwisanci mogą np. bardzo szybko i wygodnie
przywrócić stan fabryczny smartfona lub zablokować kartę SIM. Niestety,
może to zrobić nie tylko pracownik serwisu, lecz każdy użytkownik, który
zna kody USSD swojej komórki. Jak się niestety okazało, kody USSD
działają nawet wtedy, gdy są osadzone w linkach. Gdy jeden z ekspertów
ds. bezpieczeństwa wykrył tę lukę, producenci smartfonów pośpiesznie
wydali aktualizacje, które usuwają wspomniany błąd.
Środki
zaradcze. Pobierz najnowszą aktualizację do swojego smartfona. W obecnej
chwili powinny być dostępne poprawki do wszystkich modeli, których
dotyczy opisany problem. Pod adresem
możesz sprawdzić, czy zalicza się do nich także twój smartfon. Jeśli na
ekranie pojawi się klawiatura do wybierania numeru telefonicznego i
jednocześnie numer IMEI w oddzielnym oknie, twój model jest narażony na
opisane niebezpieczeństwo. Jeżeli natomiast zostanie wyświetlony tylko
kod *06, twój cyfrowy towarzysz powinien być bezpieczny.
Na
wypadek, gdyby twoja komórka była podatna na ataki tego typu mimo
zainstalowania najnowszej dostępnej wersji wewnętrznego oprogramowania
(firmware’u) i systemu Android, możesz zainstalować alternatywną
aplikację do telefonowania – taką, która ignoruje polecenia USSD. Godny
polecenia jest m.in. bezpłatny Dialer One. Oprócz tego można zastosować
jeden z wielu programów blokujących adresy URL – chociażby bezpłatny
NoTelURL.
4. Włącz automatyczne tworzenie kopii zapasowej
Smartfon
gromadzi – tak jak zwyczajny komputer – dwa rodzaje danych - systemu i
użytkownika. Do danych systemowych zalicza się w wypadku Androida czysty
system operacyjny, a więc taki, który masz do dyspozycji po przywołaniu
menu Ustawienia | Tworzenie i przywracanie kopii zapasowej |
Przywracanie danych fabrycznych | Resetuj telefon. W skład tych danych
wchodzi także podstawowa konfiguracja urządzenia, np. ustawienia
połączeń WLAN. Natomiast dane użytkownika to m.in. fotografie wykonywane
aparatem komórki i wgrane do smartfona utwory muzyczne MP3.
Archiwizowanie
najważniejszych danych systemowych możesz pozostawić Androidowi. Być
może, twoja zgoda została wyrażona już podczas pierwszego konfigurowania
smartfona. W przeciwnym razie możesz to nadrobić za pomocą polecenia
Ustawienia | Tworzenie i przywracanie kopii zapasowej | Utwórz kopię
zapasową danych.
Uwaga! Oprócz tego musisz podać tzw. konto kopii
zapasowej. Chodzi o konto Google, choćby zakładane automatycznie
podczas rejestrowania się w serwisie Gmail. Jeśli go nie masz, możesz
utworzyć nowe pod adresem
Android proponuje domyślnie adres Google Mail, za pomocą którego
zarejestrowano smartfon. Niemniej jednak usługa Google nie ujawnia
zakresu danych objętych kopiowaniem.
Chcąc sporządzać obszerne
kopie zapasowe, zawierające większość danych zgromadzonych w smartfonie,
można skorzystać z bezpłatnego narzędzia My Phone Explorer
Najpierw trzeba je zainstalować w komputerze z systemem Windows.
Następnie należy włączyć funkcję debugowania USB w smartfonie (menu
Ustawienia | Dla programistów | Debugowanie USB). Potem możesz podłączyć
komórkę do komputera i wskazać menu Dodatkowe | Utwórz kopię zapasową w
programie My Phone Explorer.
Blokowanie nieautoryzowanego dostępu
Poniższe
aplikacje i porady pomogą ci chronić swoje dane. W trosce o ich
bezpieczeństwo możesz blokować poszczególne aplikacje lub szyfrować
pliki zapisane w smartfonie. Jeżeli komórki używasz jedynie ty, zaleca
się stosować globalną blokadę urządzenia. Jeśli zdarzy ci się zgubić
smartfon, znalazcy nie od razu uda się dobrać do jego zawartości. A
aplikacja do geolokalizacji pomoże ci odnaleźć komórkę.
5. Blokowanie aplikacji kodem liczbowym
Narzędzie
App Lock pozwala blokować określone aplikacje za pomocą kodu
liczbowego. Objęte tym zabezpieczeniem programy można uruchamiać tylko
po wpisaniu odpowiedniej sekwencji cyfr. Ten kod należy zdefiniować przy
pierwszym przywołaniu narzędzia App Lock. Następnie trzeba wybrać
aplikacje, które mają być blokowane. App Lock wyświetla w tym celu listę
najczęściej używanych programów. Obok każdego widnieje przełącznik, za
pomocą którego uaktywnia się i wyłącza blokadę. Należy jednak pamiętać o
zabezpieczeniu kodem także standardowej aplikacji Androida Ustawienia. W
przeciwnym razie osoba nieupoważniona mogłaby użyć jej, aby wyłączyć
App Lock i uzyskać wolny dostęp do wszystkich zabezpieczonych wcześniej
programów. Można to zrobić za pomocą menu Ustawienia | Ustawienia
aplikacji | App Lock | Wymuś zatrzymanie. Zatrzymywanie aplikacji w
Androidzie odbywa się w podobny sposób jak zamykanie aplikacji w Windows
za pomocą Menedżera zadań.
6. Szyfrowanie plików zapisanych w smartfonie
Program
File Locker szyfruje pliki, chroniąc je przed dostępem osób
nieupoważnionych. Aplikacja przypomina wyglądem prostego menedżera
plików. Wystarczy dostać się do folderu z plikami do zaszyfrowania, a
następnie dotknąć pole Lock. Wówczas narzędzie poprosi o zdefiniowanie
hasła. W opisany sposób można szyfrować także całe foldery. Choć
zaszyfrowane w ten sposób zasoby nie dadzą się odczytać bez ponownego
wpisania hasła, pozostaną widoczne. Osoba, która ma wobec ciebie złe
zamiary, może więc je po prostu usunąć w zwykłym menedżerze plików.
7. Ochrona Androida przez blokadę ekranu
Wcale
nie musisz definiować kodu liczbowego, aby zabezpieczyć swój smartfon z
Androidem przed nieautoryzowanym dostępem. System oferuje też prostą
blokadę z użyciem wzoru. Wprawdzie zapewnia ona mniejsze bezpieczeństwo
od wspomnianego kodu, lecz lepsza taka blokada niż żadna. Przede
wszystkim umożliwia szybsze odblokowywanie smartfona niż przez
wpisywanie kombinacji cyfr. Opisywana funkcja kryje się w menu
Ustawienia | Ustawienia lokalizacji i zabezpieczeń | Konfiguruj blokadę
ekranu | Wzór.
Warto dodać, że w Androidzie 4.0 wprowadzono
mechanizm rozpoznawania twarzy, który odblokowuje smartfon tylko po
wykryciu prawowitego właściciela. W naszych testach metoda ta działała
szybko i niezawodnie.
8. Lokalizowanie smartfona na Mapach Google
Producent
oprogramowania antywirusowego Avira zapewnia bezpłatną aplikację Avira
Free Android Security, która potrafi ustalać pozycję zgubionego
smartfona i zdalnie go blokować. Sterowanie odbywa się za pośrednictwem
strony internetowej. Jeżeli telefon zapodział ci się w obrębie
mieszkania, możesz zainicjować alarm akustyczny, aby szybko go znaleźć.
Sygnał rozbrzmi nawet wtedy, gdy telefon działa w trybie wyciszonym.
Witryna umożliwiająca lokalizowanie urządzenia znajduje się pod adresem
Ochrona prywatności
Dwie ostatnie porady pomagają chronić prywatność podczas przeglądania internetu i używania zainstalowanych aplikacji.
9. Korzystanie z publicznych sieci WLAN
Podczas
serfowania w prywatnej sieci WLAN masz dostateczne zabezpieczenie pod
warunkiem, że jest ona zaszyfrowana standardem WPA2. Zagrożenia czyhają w
publicznych sieciach WLAN, np. w kawiarniach, na lotniskach czy w
hotelach. Nawet jeśli korzystanie z nich jest odpłatne, operatorzy
przeważnie nie szyfrują ruchu sieciowego. W tym wypadku należy wyjątkowo
ostrożnie i wstrzemięźliwie korzystać z internetu.
Jeżeli
zamierzasz używać aplikacji do bankowości internetowej w publicznej
sieci WLAN, koniecznie nawiąż połączenie zabezpieczone przed podsłuchem.
Jest to możliwe za pomocą usługi VPN. Bezpłatna jest np. aplikacja i
współpracująca z nią usługa Hotspot Shield VPN. Nawiązanie
zabezpieczonego połączenia sygnalizuje ikona klucza w lewym górnym
narożniku ekranu.
10. Unikanie wścibskich aplikacji reklamowych
Program
zabezpieczający Lookout Ad Network Detector przeciwdziała aplikacjom,
które wysyłają informacje o użytkowniku sieciom reklamowym lub czerpią
dane z tych sieci, aby zasypywać go gradem reklam. Narzędzie opracowała
firma Lookout, która specjalizuje się w zabezpieczaniu urządzeń
przenośnych. Bada wszystkie aplikacje zainstalowane w smartfonie i
podaje, które wyświetlają reklamy. Spis jest bardzo szczegółowy. Lookout
Ad Network Detector rozróżnia np. programy pokazujące reklamę na pasku
powiadomień przy górnej krawędzi ekranu. Wykrywa, czy poszczególne
aplikacje podmieniają stronę startową przeglądarki internetowej. Ustala,
czy dany program tylko wysyła preferencje użytkownika do sieci
reklamowej, a sam nie wyświetla ogłoszeń. Lookout Ad Network Detector
nie zgłasza każdej aplikacji finansowanej z przychodów reklamowych, lecz
tylko te, które stosują agresywne metody marketingowe. Z zasady
wyświetlanie przekazów promocyjnych jest przecież uzasadnionym środkiem
zdobywania funduszy na rozwój oprogramowania.
Antywirus w smartfonie – czy to ma sens
Liczba
wirusów atakujących urządzenia przenośne z systemem Android nieustannie
rośnie. Producent oprogramowania antywirusowego Kaspersky informował na
przełomie roku aż o 35 tysiącach wirusów do Androida, specjalista
antywirusowy F-Prot zaś informował jeszcze wcześniej o ponad 51
tysiącach egzemplarzy. Brzmi to na tyle zatrważająco, że stosowanie
oprogramowania antywirusowego wydaje się absolutną koniecznością. W
przeciwnym razie użytkownik ryzykuje zarażenie swojego smartfona.
Tymczasem
bliższa analiza zagrożeń pokazuje, że sytuacja nie jest jeszcze aż tak
poważna. Poszczególne egzemplarze okazują się w przeważającej części
odmianami niewielu wirusów. Na dodatek większość z nich grasuje na
obszarze Azji i Rosji. W Europie rozprzestrzeniły się tylko nieliczne
wirusy komórkowe. Zabezpieczenie antywirusowe nie jest więc
bezużyteczne, ale przydaje się tylko osobom przykładającym ogromną wagę
do bezpieczeństwa. Producenci oprogramowania antywirusowego zdają sobie z
tego sprawę, więc wyposażają je w przydatne dodatki.
Programy
antywirusowe markowych producentów (takich jak Symantec, Kaspersky czy G
Data) zapewniają, rzecz jasna, skaner badający nowe i zainstalowane
aplikacje na obecność złośliwego kodu. Ponadto przewidują następujące
funkcje.
Lokalizowanie. Za pomocą tej funkcji można ustalić
położenie zgubionej komórki przez stronę internetową. To praktyczne, gdy
zdarzy ci się np. zostawić gdzieś smartfon i trafisz na uczciwego
znalazcę. Jeśli jednak urządzenie padnie łupem złodzieja, zlokalizowanie
go pomoże, o ile uda ci się nakłonić policję do działania. Samowolny
pościg za rabusiem nie każdemu odpowiada.
Zdalne sterowanie. Gdy
stracisz smartfon, docenisz zalety tej funkcji. Pozwala zdalnie
zablokować komórkę lub usunąć z niej wszystkie dane.
Kontrolowanie
aplikacji. Niektóre programy antywirusowe badają zainstalowane
aplikacje i wyświetlają ich uprawnienia w przejrzystym spisie. Na
pierwszy rzut oka widać, które aplikacje mogą ustalać położenie
smartfona, a które mają dostęp do książki adresowej. Wprawdzie te
informacje pojawiają się także przed zainstalowaniem aplikacji, jednak
wówczas mało kto zwraca uwagę na takie szczegóły.
Archiwizowanie.
Niektóre z programów zabezpieczających umożliwiają tworzenie kopii
zapasowych osobistych danych na karcie pamięci SD, w komputerze lub na
wirtualnym dysku w internecie.